اطفا حریق
یکی از راه های افزایش ایمنی در محیط کار و زندگی استفاده از سیستم های اطفا حریق جهت مقابله با خطرات ناشی از آتش سوزی می باشد.
سیستم اعلام و اطفا حریق چیست ؟
سیستم اعلام حریق با قابلیت تشخیص دود ، گازها ، بخارات و انواع ناخالصی های هوا با توجه به نوع دتکتور و تعداد نقاط مورد شناسایی در مرکز با امکان اعلام به صورت آژیر الکتریکی، آژیر بادی ، زنگ ، فلاشر و تلفن کننده این امکان را دارد که در ابتدای شروع حریق بتوان جهت اطفاء چه بصورت دستی چه با خاموش کننده های اتوماتیک قبل از گسترش آتش اقدام کرد.
سیستم های اعلام و اطفا حریق
- دتکتور
دتکتورهای اعلام حریق دارای قابلیت تشخیص دود ، گازهای قابل انفجار و حرارت هستند و با توجه به ساختار سیستم امکان هر گونه خطا را از بین می برد.
- اعلام کننده ها
الف – اعلام کننده صوتی
ب – اعلام کننده نوری با قابلیت اعلام بصورت کلی یا تفکیک مناطق
ج – تلفن کننده با قابلیت ارسال پیام به شماره های داده شده
- اطفا حریق
الف – کپسولهای دستی اطفا حریق که دارای انواع مختلفی است :
۱- پودری
۲- گازCO2
ب – سیستمهای اتوماتیک اطفا حریق با قابلیت دستور پذیری از مرکز اعلام حریق یا با عملکرد مستقل که دارای انواع زیر میباشد :
۱- پخش کف
۲- پخش آب
۳- پخش گاز CO2
انواع مواد اطفا حریق
- خاموش کننده های پودری
در گذشته پودر شیمیایی را در تعدادی قوطی قرار می دادند و در جاهای مختلف و مناسب جا سازی می کردند و در زمان آتش سوزی درب قوطی هارو باز می کردند و پودر آن را روی آتش می ریختند اما امروزه خاموش کننده های پودری طراحی شده است.
پودر شیمیایی عبارت اند از گرد برخی از مواد شیمیایی مانند کربن ها ، سولفات ها ، فسفات ها و… که به منظور خاموش کردن آتش سوزی به کار می رود.
- خاموش کننده های گاز کربنیک :
گارهای CO2 غیر قابل احتراق ، بی ، خنثی ، خنک و غیز سمی هستند و هادی الکتریسیته نیستند.
با پرتاب شدن روی حریق اکسیژن را خارج می کند و خودش جایگزین آن می شود یعنی با تقلیل اکسیژن هوا سبب اطفا حریق می شود.
خاموش کننده های مولد کف :
کف اطفا حریق مایعی است که در صورت پرتاب آن بر روی آتش به سرعت آتش را می پوشاند و مانع انتشار گاز قابل اشتعال از مواد می شود و با پوشاندن ماده در حال اشتعال از رسیدن اکسیژن به آتش جلوگیری می کند.
خاموش کننده های هالوژنه :
مواد هالوژنه مکا نیسم خاموش کردن آن شباهت زیادی به گاز CO2 دارد و به علت سنگین تر بودن از هوا به سرعت روی حریق را می پوشاند و جا نشین هوا می شود و ماده سوزان را از اکسیژن محیط محروم می کند . این مواد وقتی از خاموش کننده خارج و در محیط ریخته می شود به سرعت تبدیل به بخار و تبخیر می شوند.
سه کاری که در یک زمان بایستی انجام گیرد تا آتش تولید شود
۱- اکسیژن کافی برای پایدار نگه داشتن حریق
۲- گرمای کافی برای رسیدن به نقطه آتش گیری
۳- مقداری سوخت و یا ماده قابل احتراق
هر کدام از این سه عامل را حذف کنید، آتش اطفاء می شود.
طبقه بندی آتش سوزی ها
آتش سوزی های خشک( گروه A)
شامل موادی می باشد که پس از سوختن از خود خاکستر باقی می گذارند مانند فراورده های چوبی ، پنبه ای ، پشمی ، لاستیکی ، پلاستیکی و انواع مختلف پارچه های مصنوعی ، حبوبات ، غلات و … برای خاموش کردن این آتش سوزی ها بهترین روش سرد کردن و مؤثرترین وسیله آب می باشد.
آتش سوزی مایعات قابل اشتعال (گروهB)
بهترین خاموش کننده برای مایعات ، اگر حریق در سطح کوچکی باشد پودرهای شیمیایی و اگر در سطح بزرگتری باشد کف مکانیکی است.
آتش سوزی وسایل برقی( گروه C)
برای خاموش کردن آتش سوزی گازهای قابل اشتعال لازم است ابتدا اطراف مخازن گاز را با توجه به نوع آتش سوزی خاموش نمود.
آتش سوزی فلزات قابل اشتعال ( گروه D)
این گونه فلزات دارای خاصیت اشتعال شدید هستند و در موقع آتش سوزی با نور خیره کننده ای می سوزند
برای خاموش کردن آتش سوزی ناشی از این فلزات از ماسه خشک و پودر خشک شیمیایی مخصوص فلزات
استفاده می شود.
این آتش سوزی ها معمولا در آزمایشگاه ها و مراکز تهیه مواد شیمیایی روی می دهد.
