چند تکنیک برای در امان ماندن از زلزله

چند تکنیک جالب مردم شرق آسیا برای در امان ماندن از زلزله

در چند روز اخیر شاهد زلزله 7.8 ریشتری در ترکیه و سوریه بودیم که خسارات زیادی به همراه داشت ولی سوال اینجاست که در شرق آسیا که همه ساله شاهد زلزله های زیادی هستیم ، مردم این منطقه چطور بر زلزله غلبه کرده اند؟ژاپن یکی از زلزله خیز ترین کشورهای جهان محسوب می شود.

ژاپن به دلیل نزدیکی به حلقه آتش اقیانوس آرام ، یکی از زلزله خیز ترین کشورهای جهان به شمار می آید. حلقه آتش ، کمربندی در حوضه اقیانوس آرام است که حدود 81 درصد از بزرگترین زلزله ها و فعالیت های آتش فشانی در این منطقه اتفاق می افتد که درسال 2016 حدود 6500 زمین لرزه در ژاپن ثبت شده است.

معابد و ساختمان های بسیار قدیمی ژاپن نشانگر این موضوع هستند که در گذشته ژاپنی ها با این مشکل روبرو بودند و راه حلی برای آن یافته بودند. در مناطقی مانند ژاپن که زمین لرزه های بزرگ شایع است ، مقاوم بودن ساختمان ها در برابر لرزش اهمیت بسیار زیادی دارد.

این کشور برای مقابله با این موضوع ، قوانین و نظام نامه های سختگیرانه ای برای ساخت و ساز آسمان خراش ها و برج های خود ایجاد کرده است. آنها با اختراع مواد ساختمانی منعطف ، ضربه گیرهای بزرگ و سیستم معلق کردن ساختمان ها ، به آزمایش و تجزیه و تحلیل بناهای خود پرداخته اند و نکته جالب اینجاست آنها علاوه بر مقاوم سازی ساختمان های جدید ، توانسته اند ساختمان های قدیمی خود را نیز بازسازی و مقاوم کنند.

تعداد زیادی از ساختمان های ژاپنی در ساخت خود ، از تکنولوژی ضد زلزله استفاده می کنند ؛ برخی از ساختمان ها حرکات را جذب کرده و برخی با پایه های متحرک ، شدت آن را کاهش می دهند.

1- جداسازی ساختمان از زمین به وسیله ابزارهای تسمه ای

در زمان وقوع زلزله ، چیزی که یک سازه را تهدید می کند ، حرکات جانبی است. سازه ها اغلب برای تحمل بارهای عمودی از جمله وزن خود و نیروی جاذبه طراحی شده اند و معمولا قادر به تحمل نیروهای جانبی حاصل از تکان های زلزله نیستند به همین علت اصلی ترین بخش سیستم های ضد زلزله ، جداسازی ساختمان ها از زمین است تا در هنگام زلزله بتواند بی خطر و یکپارچه حرکت کرده و نیروهای جانبی را تحمل کند.

یکی از روش های مقاوم سازی ، ابزارهای تسمه داری هستند که در زیر ساختمان ها نصب می شوند ، تسمه ها می توانند به همه جهات حرکت کنند و تاثیر امواج حاصل از زمین لرزه را قبل از رسیدن به ساختمان جذب کنند.

2- جداسازی ساختمان از زمین به وسیله قطعات لاستیکی

در برخی از ساختمان های دیگر از قطعات بزرگ لاستیکی در زیر ساختمان استفاده می کنند که تاثیر تسمه ها را دارد ، آنها در سمت زیرزمین سازه نصب می شوند و در هنگام زلزله این لاستیک حرکت می کند تا شدت امواج را بگیرد.

3- معلق کردن ساختمان

یکی از روش های عجیب و جالبی که در حال حاضر بطور آزمایشی از آن برای مقابله با زلزله استفاده می کنند ، معلق کردن یا شناور کردن خانه هاست. در این روش با شروع زمین لرزه ، سنسور یک کمپرسور بزرگ هوا در کمتر از یک ثانیه فعال شده و هوا را با فشار زیادی به داخل کیسه ای که در زیر فوندانسیون خانه نصب شده ، می دمد و چیزی شبیه به یک کیسه هوای سه سانتی متری (چیزی شبیه ایربگ ماشین ها) در زیر خانه ایجاد می شود و از لرزش های شدید جلوگیری می کند.

بلند ترین آسمان خراش ژاپن به نام «درخت آسمان» مجهز به سیستم ضد زلزله است. کلید نگهدارنده برج ، ستونی است و از روی زمین تا بالای برج ادامه دارد. طراحی آن طوریست که با حرکت های نوسانی زمین لرزه حرکت می کند و از ریزش آن جلوگیری می کند که این معماری الهام گرفته از معبد پاگوداها در توجی است.

«آتوشی یودا» ، یکی از معماران و سازندگان ژاپنی که عمده کارهای او الهام گرفته از معماری کهن است ، می گوید : ژاپنی ها در ساخت خانه هایشان فقط از چوب استفاده می کردند.

به عنوان مثال معبد 5 طبقه پوگوداها در توجی که 55 متر ارتفاع دارد و 500 سال پیش ساخته شده در طی این سال ها کاملا ایمن مانده است که راز بقای این ساختمان ، ستون مرکزی کار گذاشته شده در این معبد است.

لرزش های قسمت های مختلف ساختمان به این ستون برخورد کرده و معبد را مانند بدن یک رقصنده در حالت تعادل نگه می دارد.

4- خانه های فومی

یکی دیگر از راهکارها در برخی از مناطق ، استفاده از خانه های فومی ضد زلزله است که این خانه ها از 15 سال پیش در ژاپن ساخته می شدند.

از سال 2016 تقاضا برای ساخت این خانه ها در پی زلزله 7 ریشتری در کوماموتو افزایش پیدا کرد که در پی این حادثه 44 هزار نفر مجبور به ترک خانه های خود شدند و تعداد زیادی از خانه ها فروریخته یا دچار آتشسوزی شدند

حوالی روستای کیوشو ، 480 خانه فومی وجود داشت که به صورت فشرده در کنار هم قرار گرفته اند و در آن زلزله هیچ آسیبی ندیدند. سبک این خانه ها بسیار شبیه کپرهای استان سیستان و بلوچستان هستند.

احتمالا با شنیدن واژه فوم به یاد ظروف و بسته های یکبار مصرف می افتیم ولی سازندگان خانه های مدولار ژاپنی این فوم را جزو مصالح بسیار ارزشمند و مقاوم در برابر زلزله می دانند.

خانه های ساخته شده از فوم پلی استایرن با قیمت مناسب ، عایق حرارتی بودن و سرعت ساخت بالا ، اقامتگاهی مطمئن در مقابل حوادث هستند.